دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان آذربایجان غربی

مشارکت اجتماعی به معنای فعالیت‌هایی است که افراد در جامعه انجام می‌دهند تا به بهبود و توسعه زندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کمک کنند. این نوع فعالیت‌ها می‌تواند به صورت داوطلبانه صورت بگیرد و در حوزه‌های مختلفی مانند محیط زیست، سلامت، تعلیم و تربیت، حمایت از افراد ناتوان و آسیب‌دیده، توسعه اقتصادی و نظایر آن انجام شود. هدف اصلی مشارکت اجتماعی ایجاد تغییرات مثبت در جامعه، تقویت ارتباطات اجتماعی و ایجاد  حس همبستگی و تعلق اجتماعی است.

مشارکت اجتماعی، مسئله ای بسیار حائز اهمیت است زیرا مشارکت در فعالیت های اجتماعی و شمول در جامعه (Social inclusion) می تواند بر سلامت روانی و جسمانی سالمندان تأثیر زیادی داشته باشد. مشارکت اجتماعی در سالمندان یکی از پر کاربردترین روش ها برای حفظ سلامت روانی و معنوی آنها است. شرکت در فعالیت های اجتماعی می تواند احساس معنویت و رضایتمندی از  زندگی را افزایش دهد. از طرف دیگر، شمول اجتماعی به سالمندان اجازه می دهد تا از شبکه های اجتماعی خود حمایت بیشتری دریافت کرده و احساس ارتباط و ارزشمند بودن داشته باشند.

بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، مشارکت اجتماعی در سالمندان می تواند به بهبود سلامت عمومی و کاهش خطر ابتلا به بیماری ها کمک کند. شرکت در فعالیت های اجتماعی می تواند مانع از انزوای اجتماعی و تنهایی شده  و در نتیجه،  جنبه های سلامت روانشناختی و جسمانی را تقویت کند.

یکی دیگر از فواید مشارکت اجتماعی در سالمندان، افزایش حفظ عملکرد شناختی است. مشارکت در گروه های اجتماعی، عملکرد شناختی و حافظه را تقویت می کند و از افت عملکرد شناختی جلوگیری می کند.

در نهایت، کاهش خطر افسردگی و اضطراب از دیگر فواید مشارکت اجتماعی در سالمندان است.

مشارکت سالمندان در خانواده به عنوان یکی از مسائل اجتماعی مهم شناخته می‌شود. هر چند که نقش و مشارکت سالمندان در خانواده در هر فرهنگ و جامعه‌ متفاوت است اما معمولاً سالمندان نقش‌های جدی و رسمی در خانواده را دارند. آن‌ها می‌توانند به عنوان مرجع یا ستون استوار خانواده عمل کنند و نقش‌های سرپرستی و تدبیر امور را بر عهده داشته باشند. همچنین، سالمندان می‌توانند به عنوان مشاوران خانواده عمل کنند و در تصمیم‌گیری‌های خانوادگی نقش مهمی را ایفا کنند.

مشارکت سالمندان در خانواده، به میزان علاقه و شرکت آنها در فعالیت‌ها و تصمیم‌گیری‌های خانوادگی اشاره دارد. در بسیاری از فرهنگ‌ها، سالمندان به عنوان مرجع و پرچمدار تجربه به حساب آمده و نقش مشورتی و راهنمایی را به عهده می‌گیرند. این مشارکت می‌تواند شامل تصمیم‌گیری‌های مهم خانوادگی، حل و فصل اختلافات، نظارت بر فرزندان و ارائه مشاوره در امور زندگی روزمره باشد.

گروه جوانی جمعیت، خانواده ومدارس-  واحد سلامت سالمندان